De enkel: klein gewricht, groot belang
Gezonde enkels zijn essentieel voor beweging. Alles begint bij de enkel. Maar de enkel kan verrassend kwetsbaar zijn. Een misstap is zo gemaakt. Letterlijk. Een ongelukkige landing tijdens het hardlopen, een onhandige stap van een stoep of een moment van onoplettendheid, en je rekt of scheurt de ligamenten (banden) rond het gewricht en verstuikt je enkel.
Onder deelnemers aan de Zevenheuvelenloop kreeg 33 op de 1000 lopers afgelopen jaar te maken met een enkelblessure. Opvallend is dat juist de minder getrainde lopers — minder dan 400 km in aanloop — meer risico lopen (46 per 1000), terwijl bij de kilometervreters (meer dan 800 km) het aantal beduidend lager is (30 per 1000). Ook vrouwen (39 per 1000) lopen vaker een enkelblessure op dan mannen (30 per 1000), mogelijk door anatomische en hormonale verschillen: soepelere banden rond het gewricht.
In het algemeen gaan we ervan uit dat de verstuiking binnen een week of twee volledig genezen is, met of zonder medische aandacht. Maar uit onderzoek blijkt dat de gevolgen diepgaander kunnen zijn dan gedacht. Chronische enkelinstabiliteit na een verzwikking kan leiden tot een verminderde beweeglijkheid, zelfs jaren na de blessure. Uit studies blijkt dat jonge mensen met instabielere enkels gemiddeld 2.000 stappen minder zetten per dag dan hun blessurevrije leeftijdsgenoten. Zelfs een studie met muizen liet zien dat muizen met een milde of ernstige (toegebrachte) enkelblessure de rest van hun leven minder bewogen dan hun gewrichts-gezonde soortgenoten.
Het is dus belangrijk om een verstuikte enkel serieus te nemen en actief te trainen op balans en stabiliteit. Een enkelverstuiking kan weken duren om te genezen, maar de gevolgen kunnen jaren, en in sommige gevallen levenslang, invloed hebben op je beweging en stabiliteit. Evenwichtstraining (bijvoorbeeld regelmatig op 1 been staan tijdens het tanden poetsen, sokken aantrekken, voeten afdrogen) is een goed idee voor iedereen, om je te wapenen tegen verstuikte enkels. Preventie is ook hier de beste remedie.